Czym jest adultyzm i w jaki sposób hamuje rozwój potencjału młodych ludzi?
Kinga Subda
Czym jest adultyzm?
Adultyzm to uprzedzenie lub dyskryminacja skierowana przeciwko młodym ludziom ze względu na ich wiek. Przejawia się przede wszystkim w sytuacjach, gdy dorośli marginalizują, lekceważą lub ignorują opinie, uczucia i poglądy młodszych osób, uznając je za mniej ważne lub nie wystarczająco kompetentne wyłącznie z powodu ich młodego wieku. Tego rodzaju podejście utrwala nierówności między pokoleniami i odbiera młodym ludziom możliwość pełnoprawnego udziału w decyzjach, które ich dotyczą.
Termin „adultyzm” został po raz pierwszy opisany w 1978 roku przez psychologa Jacka Flashera w jego artykule. Flasher analizował w nim zjawisko „nadużywania władzy, jaką dorośli mają nad dziećmi”. Zauważył, że dorośli często postrzegają młodzież jako tak odmienną, że traktują ją niemal jak „odrębny gatunek”. To podejście pozwala im budować fałszywy obraz rzeczywistości, który wzmacnia ich nieuczciwą przewagę nad młodszymi. Flasher podkreślał także, że dzieci i młodzież są często traktowane jako „gorsze” od dorosłych, zamiast być postrzegane jako wyjątkowe jednostki. Badacz zwrócił uwagę, że takie podejście może prowadzić do szkodliwych skutków, takich jak sięganie po używki czy alkohol. Jeśli młodzi ludzie doświadczają lekceważenia lub umniejszania przez dorosłych, którzy powinni być dla nich wzorem, skutki tych działań są szczególnie destrukcyjne.
Dyskryminacja młodych w miejscu pracy
Młodzi ludzie wkraczający na rynek pracy często oskarżani są o bycie roszczeniowymi, leniwymi, nie chcącymi przyjmować mniejszego wynagrodzenia. Zostają przez to traktowani przez pracodawców jako osoby „gorsze”, „roztrzepane”, którym zależy tylko na zarobkach i zabawie. Przekonanie, że mądrość, kompetencje i doświadczenie przychodzi z wiekiem, a młodzi ludzie nie znają się na mechanizmach działania poszczególnych rynków sprawia, że nawet samo zatrudnienie staje się ogromnym problemem. Nawet już po objęciu stanowiska przez młodą osobę, jest ona dużo częściej poddawana krytyce, lekceważeniu i marginalizacji. Dyskryminacja przez przełożonego i gorsze warunki zatrudnienia mogą spowodować obniżenie samooceny młodej osoby, wypalenie zawodowe, a także niechęć lub lęk przed dalszym podejmowaniem pracy.
Przypadek Kairana Quazi- najmłodszego inżyniera SpaceX
Kairan Quazi to urodzony w Zatoce San Francisco, amerykański obywatel pochodzenia bangladeskiego. Zdobył on dyplom ukończenia szkoły średniej w Kalifornii w wieku zaledwie 10 lat. W wieku 13 lat rozpoczął zaś pracę w startupie zajmującym się cyberinteligencją, co stanowiło początek jego wyjątkowej kariery w branży technologicznej. W zeszłym roku ukończył Uniwersytet Santa Clara, zdobywając tytuł licencjata z zakresu inżynierii komputerowej. Pod koniec lipca tego samego roku rozpoczął pracę w Starlink, zespole zajmującym się internetem satelitarnym w ramach SpaceX.
Uzbrojony w dwa zaawansowane staże z zakresu uczenia maszynowego, doświadczenie w cyberinteligencji oraz dojrzałość pozwalającą mu odnaleźć się w dynamicznym środowisku zawodowym, Quazi pomyślnie przeszedł wszystkie rozmowy kwalifikacyjne. Wymagały one nie tylko zaawansowanej wiedzy technicznej, ale także umiejętności krytycznego myślenia w dziedzinach takich jak matematyka, inżynieria, informatyka oraz projektowanie systemów. Droga Quazi’ego do zdobycia pracy była jednak utrudniona przez dyskryminację ze względu na jego młody wiek.
(…) „To niesamowite, jak wielu rekruterów praktykuje dysonans poznawczy, odrzucając każdy aspekt mojego życiorysu i osobowości, a zamiast tego wykorzystuje swoje uprzedzenia dotyczące mojego wieku jako jedynej istniejącej metryki” – powiedział Quazi dla Vogue India.
Adultyzm a aktywność polityczna młodych ludzi
Adultyzm ma również istotny wpływ na funkcjonowanie naszego systemu politycznego, ograniczając możliwości młodych ludzi do pełnego uczestnictwa w życiu publicznym. Ograniczenia wiekowe na różne stanowiska rządowe – 35 lat dla prezydenta, 30 lat dla senatora i 25 lat dla członka Izby Reprezentantów – często wydają się arbitralne. Co ciekawe, takie ograniczenia nie dotyczą stanowisk w Sądzie Najwyższym, co dodatkowo podkreśla ich niekonsekwencję.
W 2019 roku minimalne wymagania wiekowe stały się przedmiotem gorącej debaty, szczególnie po sukcesie Alexandrii Ocasio-Cortez. Ta młoda polityczka zyskała międzynarodową sławę jako jedna z najbardziej wpływowych postaci w Partii Demokratycznej, obejmując mandat w Izbie Reprezentantów w wieku zaledwie 29 lat. Jej energiczne podejście, zaangażowanie w kwestie społeczne i progresywne poglądy przyciągnęły uwagę nie tylko młodych wyborców, ale również całej amerykańskiej sceny politycznej.
Jednak pomimo jej doświadczenia i rosnącej popularności, Ocasio-Cortez nie mogła kandydować na urząd prezydenta, ponieważ brakowało jej do tego wymaganych 35 lat. W 2020 roku miała 31 lat, a to oznaczało, że nie spełniała kryteriów wiekowych, aby ubiegać się o najwyższy urząd w państwie. W tym przypadku pięcioletnia różnica wieku w żaden sposób nie wpływała na doświadczenie ani wiedzę Ocasio-Cortez. Wielu Demokratów, szczególnie z młodszego pokolenia, postrzegało to jako przejaw nieuzasadnionego ograniczenia, które nie odzwierciedla faktycznych kompetencji czy zdolności liderów.
Krytycy wskazują, że tego rodzaju przepisy są przejawem systemowego adultyzmu, który marginalizuje młodych ludzi, niezależnie od ich osiągnięć czy umiejętności. Przykład Ocasio-Cortez pokazuje, jak takie ograniczenia mogą powstrzymywać nie tylko rozwój obiecujących polityków, ale również blokować świeże spojrzenie na kluczowe problemy społeczne i gospodarcze. Jej zwolennicy argumentowali, że zmiana takich zasad mogłaby otworzyć drogę dla nowej generacji liderów, którzy lepiej rozumieją wyzwania współczesnego świata.
zródła:
About The Author
